Overvallen door piraten: een schadevergoeding
Niet alle letselschadezaken spreken zo tot de verbeelding bij het grote publiek als de zaak waarin de rechtbank Rotterdam vorige maand vonnis wees.[1]
De rechtbank heeft namelijk een schadevergoeding toegewezen aan de slachtoffers van een gewelddadige overval door piraten en de daarop gevolgde gijzeling in de jungle van Nigeria.
Wat is er gebeurd?
In april 2018 is vanuit de haven van Antwerpen een Nederlands schip vertrokken richting de Golf van Guinee bij Westelijk Afrika. Het schip voer daar vervolgens van Ghana naar Nigeria. Onderweg werd het schip overvallen door een groep piraten.
De bemanningsleden zijn daarbij beschoten en met grof geweld ontvoerd.
Vervolgens zijn de bemanningsleden gedurende vier weken gegijzeld in de Nigeriaanse jungle. De omstandigheden waren daar erg slecht. Er was weinig voedsel en geen medische zorg terwijl de bemanningsleden werden geteisterd door de vele steekmuggen. Naast schotwonden hield een van de bemanningsleden ook een maagzweer over aan zijn verblijf in de jungle.
De regels bij het varen naar een hoog-risicogebied
Vanwege het gevaar voor overvallen door piraten, schrijven verschillende internationale maritieme organisaties veiligheidsmaatregelen voor wanneer door hoog-risicogebied wordt gevaren. Te denken valt hierbij onder meer aan:
- het bouwen van een citadel: een zwaar beveiligde ruimte in het schip die is uitgerust met diverse communicatiemiddelen en met noodrantsoen; en
- het plaatsen van prikkeldraad om de volledige omtrek van het schip; en
- het gebruik van patrouilleschepen bij het varen door hoog-risicogebieden.
Oordeel van de rechtbank
De rechtbank is van oordeel dat de rederij / eigenaar van het schip aansprakelijk is voor de letselschade van de bemanningsleden. Volgens de rechtbank waren door de rederij namelijk onvoldoende veiligheidsmaatregelen getroffen, waarover het volgende.
Er was weliswaar een citadel gebouwd op het schip, maar het was de bemanning niet gelukt om daar op tijd aan te komen.
Het schip had weliswaar prikkeldraad aan boord, maar dat was niet aangebracht om de gehele omtrek van het schip. De piraten hadden hierdoor vrij baan naar de bemanning van het schip.
Door de rederij van het schip werd bij de rechtbank aangevoerd dat het prikkeldraad de bemanning niet had kunnen beschermen omdat het de piraten enkel zou hebben vertraagd bij hun opmars op het schip. Dit argument houdt geen stand bij de rechtbank. Want juist die vertraging zou ertoe hebben kunnen leiden dat de bemanning wél op tijd in de citadel zou zijn aangekomen, en zich in veiligheid had kunnen brengen.
Tot slot kwam in de procedure ook aan de orde dat het schip niet werd begeleid door patrouilleschepen, terwijl dat wel had gemoeten vanwege het risico van het gebied.
Er was weliswaar een afspraak met patrouilleschepen gemaakt maar de kapitein had sneller gevaren dan gepland waardoor het schip eerder was aangekomen op de – met de patrouilleschepen – afgesproken plek. De patrouilleschepen waren er toen nog niet. En in plaats van te wachten op de patrouilleschepen is de kapitein zonder patrouille doorgevaren, recht het gevaarlijke gebied in, met alle gevolgen van dien.
De kapitein heeft hiermee een fout gemaakt. En daarvoor is de rederij aansprakelijk, zo volgt uit artikel 7:703 BW.
De rechtbank heeft geoordeeld dat de rederij aansprakelijk is voor de letselschade van de twee bemanningsleden. De rederij is veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding. De omvang van de vergoeding moet nog worden vastgesteld. Wel krijgen beide slachtoffers alvast een voorschot op de schadevergoeding van USD 40.000,-.